Σπήλαιο Περάματος: Υπόγειο παλάτι

Οι επισκέπτες βλέπουν μόνο ένα τμήμα αυτής της λίμνης με το «νούφαρο», όπου ρίχνουν κέρματα για να πραγματοποιηθούν οι ευχές τους

Σπάνιοι σταλαγμίτες «νούφαρα», νεφροειδείς σταλακτίτες, εντυπωσιακά παραπετάσματα, εποχικές λίμνες που καλύπτονται από λευκούς κρυστάλλους. Μια «βουτιά» στις γνωστές και άγνωστες ομορφιές του σπηλαίου Περάματος.

Ηταν το 1941, κατά τη διάρκεια ενός βομβαρδισμού, όταν ένα παιδί τρύπωσε σε ένα άνοιγμα του λόφου Γκορίτσα, εντοπίζοντας μία μεγάλη αίθουσα, προσφέροντας καταφύγιο στους κατοίκους της περιοχής και ανακαλύπτοντας, όπως αποδείχθηκε αργότερα, ένα από τα σπουδαιότερα σπήλαια της Ελλάδας. Λέγεται, ωστόσο, πως η ύπαρξη του σπηλαίου ήταν γνωστή πριν από το 1900 και ότι το 1907 ο Μπέης Χολιάσης Εφέντης έφραξε την είσοδο του σπηλαίου.

Οπως και να έχει, τον Ιούλιο του 1952 μια ομάδα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας με επικεφαλής τον Γιάννη και την Αννα Πετροχείλου, εξερεύνησε και χαρτογράφησε το σπήλαιο του Περάματος και 4 χρόνια αργότερα ξεκίνησαν τα έργα της τουριστικής αξιοποίησής του με την επίβλεψη της Αννας Πετροχείλου και την προσωπική εργασία των κατοίκων του Περάματος. Τότε εντοπίστηκαν και τα οστά μιας σπηλαίας άρκτου, τα οποία στάλθηκαν στο παλαιοντολογικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών για να επιστρέψουν πρόσφατα στον Δήμο Περάματος.

Σπάνια ποικιλομορφία

Η δημιουργία του σπηλαίου ξεκίνησε εκατοντάδες χιλιάδες, ίσως και εκατομμύρια, χρόνια πριν, όταν η ευρύτερη περιοχή ήταν κατακλυσμένη από νερά. Αυτά άρχισαν να διαβρώνουν τις φυσικές σχισμές (διακλάσεις) του ασβεστόλιθου, του πετρώματος από το οποίο αποτελείται ο λόφος, και σταδιακά σχηματίστηκαν οι αίθουσες του σπηλαίου. Οταν τα νερά άρχισαν να διαφεύγουν από το εσωτερικό της σπηλιάς, ξεκίνησε, σε αέριο περιβάλλον πλέον, η δημιουργία λιθωματικών μορφών.

Λευκοί κρύσταλλοι και κόκκινοι σταλακτίτες επηρεασμένοι από την ερυθρογή

Η ποικιλομορφία τους είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή και μάλιστα οι σταλαγμίτες σε σχήμα νούφαρου και οι νεφροειδείς σταλακτίτες είναι σπάνιοι σε παγκόσμια κλίμακα. Οφείλεται δε στις διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν στο εσωτερικό του κατά τη διάρκεια του χρόνου.

Τους χειμερινούς μήνες η έντονη σταγονορροή αυξάνει το μέγεθος των σταλακτιτών και των σταλαγμιτών με την εναπόθεση ιζήματος ανθρακικού ασβεστίου. Τα νερά συσσωρεύονται στο δάπεδο σχηματίζοντας εποχικές λίμνες. Εκεί αποτίθεται το υπόλοιπο του ανθρακικού ασβεστίου που κάτω από ορισμένες συνθήκες παίρνει κρυσταλλική μορφή και τότε οι κρύσταλλοι καλύπτουν τα τοιχώματα και τον πυθμένα των λιμνών. Σε μία μόνιμη και όχι εποχική λίμνη, μάλιστα, έχουν σχηματισθεί εξαιρετικής ομορφιάς νεφροειδείς σχηματισμοί και άλλοι που ονομάζονται νούφαρα.

Αλλού, τα νερά των λιμνών υπερχειλίζουν σχηματίζοντας λιθωματικές λεκάνες (γκουρ), ενώ μια άλλη εντυπωσιακή μορφή που εντοπίζεται στο Πέραμα είναι τα λιθωματικά παραπετάσματα, που μοιάζουν με κουρτίνες που κρέμονται από την οροφή.

Λευκοί κρύσταλλοι και κόκκινοι σταλακτίτες επηρεασμένοι από την ερυθρογή

Φωτογράφησα το σπήλαιο του Περάματος το φθινόπωρο του 2005 και είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ όλα τα εκτός της τουριστικής διαδρομής τμήματα του σπηλαίου αλλά και να εξερευνήσω κάποια νέα τμήματα. Εκεί, το μεγαλύτερο τμήμα του δαπέδου καλύπτεται από λευκούς κρυστάλλους μέχρι το ύψος όπου φθάνουν οι εποχιακές πλημμύρες, ενώ κάτω από αυτό κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα το οποίο προφανώς προέρχεται από την υπερκείμενη του σπηλαίου ερυθρογή. Επιπλέον, στα τμήματα αυτά υπάρχει και σημαντική σπηλαιοπανίδα.

Ασφαλώς και οι επισκέπτες αρκούνται από την τουριστική διαδρομή και δικαίως εντυπωσιάζονται, αλλά εκεί, μακριά από την όποια αρνητική επίδραση του τεχνικού φωτισμού και της ανθρώπινης παρουσίας εν γένει, ο ανέγγιχτος λιθωματικός διάκοσμος, είναι πραγματικά εκπληκτικός!

thetravelbook