«Πρωταγωνιστεί» η Ελλάδα σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού

«Πρωταγωνιστεί» η Ελλάδα σε περιστατικά σχολικού εκφοβισμού

Η έννοια του σχολικού εκφοβισμού ή αλλιώς bullying αποτελεί το τελευταίο διάστημα μέρος της καθημερινότητας του μέσου Έλληνα πολίτη, λόγω της μεγάλης δημοσιότητας που έλαβε η υπόθεση του Βαγγέλη Γιακουμάκη και των αποκαλύψεων που προηγήθηκαν και ακολούθησαν. Έτσι, η καμπάνια που είχε ήδη από τις αρχές Φεβρουαρίου προαναγγείλλει ο δήμος Ρεθύμνου κατά του σχολικού εκφοβισμού, πλέον είναι αφιερωμένη στη μνήμη του 20χρονου ρεθυμνιώτη φοιτητή.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας ενημέρωσης των πολιτών για το bullying πραγματοποιήθηκε χθες το απόγευμα ενημερωτική συνάντηση - συζήτηση με θέμα "Σχολικός εκφοβισμός - Η σιωπή δε σταματάει τη βία. Μη φοβάσαι μίλα!" από το δήμο Ρεθύμνου και τη ΚΕΔΗΡ με τη στήριξη της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου.
ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ Ο ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
Επιστήμονες και ειδικοί μίλησαν για τον σχολικό εκφοβισμό, αλλά και την καινούρια του μορφή, αυτή του διαδικτυακού bullying που δυστυχώς λαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πανευρωπαϊκή έρευνα του 2012 έδειξε ότι η Ελλάδα κατέχει τη δεύτερη θέση σε ποσοστό διαδικτυακού εκφοβισμού, γεγονός που προφανώς είναι εξαιρετικά ανησυχητικό και κάνει τους επιστήμονες να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.
«Ο διαδικτυακός εκφοβισμός παίρνει ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις και εξαρτάται άμεσα από τον σχολικό. Δηλαδή όσο μεγαλώνει ο σχολικός, μεγαλώνει και ο διαδικτυακός. Με την πάροδο των ετών όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, περισσότερο δείχνουν διαδικτυακό εκφοβισμό παρά σχολικό, δηλαδή εμφανίζεται στις μεγαλύτερες ηλικίες.
Υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης και έχουν να κάνουν με τη σωστή χρήση του διαδικτύου, τους κανόνες ευγένειας στο ίντερνετ, να συμπεριφερόμαστε σωστά και ευγενικά στους άλλους και να μην τους προσβάλουμε, και γενικότερα έχει την έννοια του σεβασμού του άλλου όποιος κι αν είναι, να σεβόμαστε τη διαφορετικότητα και να σκεφτόμαστε πάντα τι επιπτώσεις μπορεί να έχει η συμπεριφορά μας στους άλλους», σημείωσε η κα Λούση Σιρινιάν, τ. Καθηγήτρια Εφαρμογών ΤΕΙ Λάρισας και συνεργάτιδα στο Πρόγραμμα Αριάδνη (Safe Internet), του Παν/μίου Αθηνών.
Το cyberbullying ξεκινά μετά τα 14 χρόνια του παιδιού και έχει μία σειρά από «χαρακτηριστικά», τα οποία πρέπει να θορυβήσουν τους γονείς: «Όταν το παιδί δεν θα θελήσει να πάει στο σχολείο, όταν θα χάσει τον ύπνο του, όταν θα έχει ανησυχίες και όταν έχει αδικαιολόγητο φόβο. Όταν δεν θα θέλει επίσης να βγει από το σπίτι. Ο διαδικτυακός εκφοβισμός παραμονεύει σε όλα τα ηλεκτρονικά μέσα. Μπορεί το παιδί να μη θέλει να ανοίξει το κινητό, μήπως δει το αντίστοιχο μήνυμα ή να μη θέλει να δει το e-mail του γιατί δεν ξέρει τι τον περιμένει. Είναι διαφορετικός από τον σχολικό, γιατί εκεί ξέρει τι τον περιμένει στο σχολείο. Ο ηλεκτρονικός τον περιμένει ανά πάσα στιγμή και όλο το 24ωρο και αυτό επιτείνει τις αρνητικές συνέπειες. Και μπορούν να φτάσουν μέχρι και την αυτοκτονία», είπε η κα Σιρινιάν, που τόνισε πως η κατάσταση είναι «επείγουσα» και πρέπει να ληφθούν μέτρα.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΔΩ ΚΑΙ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ
Ο εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό, που σήμερα όμως παίρνει μεγαλύτερη δημοσιότητα. Οι ειδικοί δεν μπορούν να πουν με βεβαιότητα εάν υπάρχει μεγαλύτερη ένταση σήμερα, όμως όπως σημείωσε ο κ. Ηλίας Κουρκούτας, Καθηγητής και Διευθυντής Εργαστηρίου Ψυχολογίας & Ειδικής Αγωγής του ΠΚ, «είναι ένα φαινόμενο το οποίο υπάρχει εδώ και δεκαετίες, είναι διαφορετικό από τις συγκρούσεις και τις διαφορές που έχουν τα παιδιά στο πλαίσιο των παιγνιδιών. Είναι κάτι σκόπιμο και επαναλαμβανόμενο σε συγκεκριμένα παιδιά στόχους-θύματα, από συγκεκριμένους μαθητές, οι οποίοι για κάποιο λόγο νιώθουν ή και μπορεί να είναι πιο δυνατοί σε μια θέση ισχύος και που επιβάλλονται με ένα τρόπο επιθετικό με διάφορες μορφές βεβαίως.
Μέσα από αυτό ο δράστης παίρνει μεγάλη ικανοποίηση και νιώθει επίσης στα μάτια των άλλων μια δύναμη-που πολλές φορές δεν την έχει και βασίζεται κυρίως στην αδυναμία του παιδιού θύματος και βεβαίως στις αδυναμίες όλων μας, του συστήματος -και της ευαισθητοποίησης. Είναι τεραστία η ευθύνη των επαγγελματιών είτε μιλάμε για σχολικούς ψυχολόγους, σχολικούς συμβούλους και εκπαιδευτικούς να ευαισθητοποιούν και να καταλάβουν τις διαφορές γιατί αυτό το φαινόμενο έχει μεγάλη έκταση από πιο ήπιες, οι οποίες βέβαια πάντα προσβάλλουν, πληγώνουν τα παιδιά και έχουν επιπτώσεις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες και σε κάποιες περιπτώσεις ακραίες είναι πολύ πιο σοβαρές και μιλάμε για τραυματικές εμπειρίες και πλεον το γνωρίζουν πολύ καλά όλοι τι διαστάσεις μπορεί να πάρει».
Με βάση τις μαρτυρίες των ίδιων των παιδιών – θυμάτων, το πρόβλημα φαίνεται στην Ελλάδα να εντείνεται στην ηλικία των 13 ετών.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
Στο φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών και της σχολικής κοινότητας. Η εκπαιδευτικός και διδάκτωρ αναπτυξιακής ψυχολογίας Π.Κ., Έλενα Βιταλάκη, σημείωσε μιλώντας για το θέμα: «Το πώς θα αναγνωρίσουν οι εκπαιδευτικοί και πώς θα διαχειριστούν περιστατικά σχολικού εκφοβισμού, εξαρτάται καθαρά από την ενημέρωση που έχουν λάβει και οι ίδιοι. Είτε σε προσωπικό επίπεδο είτε σε πιο συστηματικό και εξειδικευμένο. Το ζήτημα είναι κατά πόσο ευαισθητοποιημένοι είναι μέχρι τώρα για να μπορέσουν να αντιληφθούν τέτοια φαινόμενα. Γιατί βασική επιμόρφωση πάνω σε αυτό το θέμα δεν έχουν και ούτε ψυχολόγοι είναι ούτε χρειάζεται να είναι, για να έχουν τόσο εξειδικευμένη γνώση και ούτε έχει φροντίσει, κατά κάποιο τρόπο, κάποιος πανεπιστημιακός θεσμός μέχρι τώρα για να λάβουν μία τέτοια γνώση.
Μπορούν να αντιληφθούν το φαινόμενο εφόσον είναι ευαισθητοποιημένοι και εφόσον ακούν τους μαθητές τους. Το ότι θέλουν να επιμορφωθούν πάνω σε αυτό και να αναπτύξουν περισσότερες γνώσεις ώστε να μπορούν να δράσουν πιο συστηματικά και πιο οργανωμένα στην παρέμβαση και τη μείωση του φαινομένου, φυσικά το επιθυμούν.
Γενικά το φαινόμενο υπάρχει και όσο περνάει ο καιρός, όπως φαίνεται από επιστημονικές έρευνες, τα πράγματα θέλουν προσοχή τόσο από το σχολείο όσο και από την πολιτεία αλλά και την οικογένεια».
Η ΚΑΜΠΑΝΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ
Για τον εκφοβισμό μίλησε στην τοποθέτηση του ο δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, ο οποίος ανέφερε: «Γνωρίζουμε ότι ο εκφοβισμός έχει πολλά πρόσωπα: μπορεί να είναι λεκτικός μέσω της κοροϊδίας, των διακρίσεων ή υποτιμητικών σχολίων που υφίσταται το θύμα, κοινωνικός μέσω της διασποράς κακοηθών και ψευδών φημών, της καταστροφής προσωπικών αντικειμένων, της απομόνωσης από την υπόλοιπη ομάδα, σωματικός με χτυπήματα, σπρωξίματα κ.α., σεξουαλικός και ηλεκτρονικός μέσω του διαδικτύου, των κινητών τηλεφώνων και του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Γνωρίζουμε ότι είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο που οι πηγές του δεν είναι πάντοτε ευδιάκριτες και τόσο οι πρωταγωνιστές του όσο και οι αποδέκτες του χρήζουν ειδικής μεταχείρισης. Αυτό που είναι όμως σαφές είναι οι επιπτώσεις του: εκτός από τις σωματικές βλάβες, που μπορεί και να θεραπευτούν είναι οι συναισθηματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις που απαιτούν χρόνο, υπομονή, παρέμβαση ειδικού και επιμονή για να γιατρευτούν, όταν δεν οδηγούν σε εξαιρετικά δυσάρεστες καταστάσεις ή σε μεταμόρφωση του θύματος σε θύτη…. Επιχειρώντας όμως μια αισιόδοξη προσέγγιση της ευαισθητοποίησης που αποτυπώνεται στις κινητοποιήσεις, τις οποίες με χαρά διαπιστώνω στην κοινωνία μας, επιτρέψτε μου να καταθέσω τη βεβαιότητα ότι θα καταφέρουμε να τιθασεύσουμε το θεριό της βίας που ανθίζει στις νεανικές ψυχές, με τη βοήθεια εξαιρετικών ιδρυμάτων και θεσμών που εδώ και χρόνια διαγράφουν μια σπουδαία ανθρωπιστική πρωτίστως διαδρομή στη χώρα μας και, ήταν και παραμένουν συμπαραστάτες μας, όπως είναι: το Πανεπιστήμιο Κρήτης και οι Καθηγητές του, ιδιαίτερα των Παιδαγωγικών Σχολών και της Ψυχολογίας, άλλα Πανεπιστήμια της χώρας όπως των Αθηνών αλλά και του εξωτερικού, η Αντιεισαγγελεία Πρωτοδικών ανηλίκων στο Ρέθυμνο, το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ο Συνήγορος του Παιδιού, οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και τα σχολεία όλων των βαθμίδων, οι Κοινωνικές Υπηρεσίες του Δήμου μας και το Τμήμα Παιδείας του και πολλοί άλλοι, όπως το «Χαμόγελο του Παιδιού» που διατηρεί χρόνια τώρα την ανοιχτή γραμμή ΣΟΣ».
Από την πλευρά της, η αντιδήμαρχος, Πέπη Μπιρλιράκη – Μαμαλάκη, αναφέρθηκε στην ανάληψη δράσης από την ΚΕΔΗΡ σχετικά με το θέμα του bullying, που ξεκίνησε από το Ρεθεμνιώτικο Καρναβάλι και δυστυχώς έγινε επίκαιρο λόγω της υπόθεσης Γιακουμάκη.
Την εκδήλωση συντόνιζε η εκπαιδευτικός Δέσποινα Μαυράκη – Μαύρου, ενώ μίλησαν ακόμα ο Εισαγγελέας Ρεθύμνου, Ιωακείμ Κασσωτάκης, ο Στέφανος Πλεξουσάκης, Συμβουλευτικός Ψυχολόγος, Υποψ, Διδάκτωρ Τμήματος Ψυχολογίας, ο Ευστάθιος Στιβακτάκης, Δρ Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας Ρεθύμνης, υπεύθυνος για το "Σχολικό Εκφοβισμό" στην Α/θμια Εκπ/ση Ν. Ρεθύμνου και η Πέγκυ Φούρκα, συγγραφέας παιδικών βιβλίων.
Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ
Χαιρετισμό στην εκδήλωση έστειλε ο αν. υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός, που μεταξύ άλλων, σημείωσε: «Σε κάθε περίπτωση έχουμε όλοι την ευθύνη να συνειδητοποιήσει το κάθε παιδί ότι δεν είναι μόνο του και να αντιληφθεί ότι η διαφορετικότητα αποτελεί πλούτο και όχι παράγοντα απομόνωσης και μειονεξίας. Ο ρόλος των γονέων, όμως, δεν μπορεί να εξαντλείται στις συμβουλές ή τις απαγορεύσεις αλλά κυρίως να αναπτύσσεται με ενέργειες που προάγουν την κατανόηση και την ενθάρρυνση για συμμετοχή σε θετικές και μη βίαιες δράσεις και με κίνητρα που ενισχύουν τη δημιουργική και ευχάριστη δραστηριοποίηση των παιδιών. Η θετική αλλαγή πλαισίου ζωής των νέων πρέπει να συμβαδίζει με τη σαφή χάραξη ορίων σε όλα τα πεδία της κοινωνικής δράσης ώστε και η οικογένεια και το σχολείο να αποτελούν ασφαλή περιβάλλοντα για την ψυχολογική υποστήριξη και την κοινωνική ένταξη των νέων ανθρώπων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μάθηση είναι ο βασικότερος παράγοντας στον αγώνα για να αλλάξουμε πρώτα τον εαυτό μας και μετά την κοινωνία. Εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες της ημερίδας σας και καλή δύναμη στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς στον κοινό αγώνα τους εναντίον των φαινομένων βίας που ευτελίζουν την ανθρώπινη ζωή και προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια».

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΛΛΕΡΓΗ
goodnet